Γράφει η Δέσποινα Γεώργα
Η ειλικρίνεια στο λεξικό ορίζεται ως εξής : το να εκφράζει κανείς αυτό που πραγματικά σκέφτεται και αισθάνεται. Χωρίς υποκρισία, χωρίς προσποίηση. Θηλυκό, ουσιαστικό και μάλιστα βαρύγδουπο. Η ειλικρίνεια είναι μια πτυχή της ηθικής, μία αρετή, ένα χαρακτηριστικό που θεωρείται προτέρημα. Προσπαθούμε να το μάθουμε στα παιδιά μας, να το διδάξουμε στα σχολεία μας, να το κάνουμε προσόν και εγγενή ιδιότητα. Συχνά υποδηλώνει μια σειρά χαρακτηριστικών, όπως είναι η ακεραιότητα, η αλήθεια, η αξιοπιστία, η δικαιοσύνη και η ευθύτητα. Συχνά τα όρια του συγχέονται και κινδυνεύει να γίνει μειονέκτημα. Γιατί όμως συμβαίνει αυτό;
Η ειλικρίνεια είναι το αντίθετο του ψεύδους και της υποκρισίας. Και πρέπει να εκφράζεται πάντοτε, ωστόσο, μέσα από ορισμένες παραμέτρους. Τα όρια είναι λεπτά. Υπάρχει τρόπος να διατυπώσεις την άποψή σου χωρίς να γίνεις αγενής και να πληγώσεις τον άλλο. Υπάρχει η έννοια της στιγμής, της συναισθηματικής κατάστασης, της καταλληλόλητας. Και φυσικά υπάρχει πάντα η παράμετρος του αν είναι και εν τέλει απαραίτητο το να εκφράσεις την άποψή σου ή όχι.
Η γνώμη μας πρέπει πάντα να περνάει μέσα από κάποια φίλτρα. Σεβόμενοι πάντα τον χαρακτήρα και την προσωπικότητα του ανθρώπου που έχουμε απέναντί μας. Δεν θεωρείται ειλικρίνεια αν κρίνουμε την εμφάνιση κάποιου, τις επιλογές ζωής, τις προτιμήσεις του. Εφόσον δεν μας επηρεάζουν ούτε μας προσβάλλουν, δεν μας αφορούν και στην τελική. Ούτε είναι η θέση μας να κατακρίνουμε συμπεριφορές και ενέργειες χωρίς να ζητηθεί η γνώμη μας και η άποψή μας επί του θέματος. Το να προσβάλλουμε και να θίγουμε γνωστούς και αγνώστους δεν μας κάνει περισσότερο αληθινούς, ούτε μας θέτει στο απυρόβλητο. Απεναντίας, μας κάνει να φαινόμαστε κακότροποι και θρασείς.
Το να αντιμετωπίζεις τους ανθρώπους σου κατά πρόσωπο και να τους λες την αλήθεια, ακόμα και όταν αυτή δεν είναι αρεστή, χρειάζεται θάρρος και δύναμη. Εξυπηρετεί όμως έναν απώτερο σκοπό• να τους βοηθήσεις να απαλλαγούν από κάτι, να επιλύσουν κάτι, να εξελιχθούν και να προχωρήσουν στη ζωή τους. Μια απλή προσβολή από την άλλη καταφέρνει μόνο να πληγώσει και ίσως και να διαλύσει ανθρώπινες σχέσεις. Οπότε προτού εκφράσεις την άποψή σου, σκέψου! Θα είμαι ειλικρινής ή απλώς αγενής;