Γράφει η Δέσποινα Γεώργα
Τα social media τα τελευταία χρόνια φαίνεται να έχουν κατακτήσει κάθε σπιθαμή της ζωής και της καθημερινότητάς μας. Από τη δουλειά μέχρι τη διασκέδαση, μέχρι και τις στιγμές που απλώς scrollάρεις στο κρεβάτι σου μόλις ξυπνάς ή λίγο πριν κοιμηθείς. Όλοι μοιάζουν να μοιράζονται τις προσωπικές τους στιγμές, τα τραγούδια που τους αρέσουν, τον πρωινό καφέ τους στο μπαλκόνι του σπιτιού τους. Το ποιον είδαν, με ποιον μίλησαν, τι άποψη έχουν για εκείνο το καυτό θέμα της επικαιρότητας.
Μοιράζονται τα αυγά που έφτιαξαν για βραδινό, τον σκύλο τους, τον άντρα τους, τη γυναίκα τους και το παιδί τους. Και εκεί που κάθε ιδιωτικότητα μοιάζει να έχει καταργηθεί, έρχεται κάτι ακόμα περισσότερο προσωπικό να σου θυμίσει ότι ζούμε στην εποχή που τα άπλυτά μας βγαίνουν πλέον οικειοθελώς στη φόρα.
Είναι αυτό μια τάση της νέας εποχής; Ή μήπως είναι μία ανάγκη του ανθρώπου που αναζητά διέξοδο; Ή μήπως είναι εκείνη η φοβία του ανθρώπου πως «θα χάσει αυτό που συμβαίνει», που τον κάνει να scrollάρει με ακόμα περισσότερη μανία και προσήλωση; Το γνωστό FoMo (fear of missing out) έχει «χτυπήσει» δυστυχώς πάρα πολλούς ανθρώπους, που παραμένουν συνεχώς online για να μαθαίνουν ανά πάσα ώρα και στιγμή τι γίνεται στον κόσμο και τι κάνουν οι άλλοι άνθρωποι.
Και όμως, εκείνοι οι άλλοι άνθρωποι ή ακόμα καλύτερα οι περισσότεροι άνθρωποι που χρησιμοποιούν τα social media δεν προβάλλουν εκεί την πραγματική ζωή τους, παρά μονάχα στιγμές της, επεξεργασμένες και φιλτραρισμένες, ώστε να μοιάζουν ιδανικές. Και εκείνη ακριβώς η ωραιοποίηση μιας στιγμής, μιας εμπειρίας και μιας εικόνας είναι και η πηγή του προβλήματος. Κανείς δεν θα μοιραστεί στα social media μια αποτυχία, μια στιγμή αδυναμίας και συναισθηματικής φόρτισης.
Καθημερινά βομβαρδιζόμαστε από πρότυπα συμπεριφοράς που φαίνονται μεν αισθητικά τέλεια, αλλά πρακτικά είναι μη ρεαλιστικά και αναπαριστούν μια ονειρική ζωή που μεγάλη διαφορά έχει από την πραγματικότητα. Τα social media και οι εικόνες που προβάλλουν ασκούν με αυτόν τον τρόπο κοινωνική πίεση στο άτομο και προκαλούν πολλές φορές συναισθήματα άγχους, ζήλειας και στενοχώριας. Είναι το σημείο που τα κοινωνικά δίκτυα παύουν να είναι διασκεδαστικά και γίνονται η πηγή του προβλήματος.
Ενός προβλήματος που έχει ολοένα και μεγαλύτερες συνέπειες. Είναι το σημείο που ο υπερβολικός όγκος πληροφοριών σε πνίγει, που η διαρκής σύγκριση σε φθείρει, που ο διαρκής αγώνας για προβολή και περισσότερα like καταντάει να σε εξαντλεί. Οι δυσάρεστες ειδήσεις, οι έντονες απόψεις, τα κακόβουλα σχόλια ανώνυμων χρηστών, οι άνθρωποι που νομίζουν ότι ξέρουν τα πάντα πολύ καλύτερα από εσένα.
Όλα αυτά αρχίζουν να γίνονται μέρος της καθημερινότητάς σου και αρχίζουν να επιδρούν στην ψυχολογία σου. Λίγο περισσότερο μέρα με τη μέρα. Η πνευματική κούραση πολλές φορές είναι σημαντικότερη από την σωματική. Και τα κοινωνικά δίκτυα μπορούν με την καθημερινή και αδιάκοπη επαφή και ενασχόληση μαζί τους να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο μυαλό και μετέπειτα στο σώμα σου. Η πίεση, η σύγκριση και ο καταιγισμός, μαζί με αυτήν την αδιάκοπη ανανέωση πολλές φορές προσθέτουν ένα αόρατο βάρος πάνω σου, που μπορεί να σου δημιουργήσει από μια απλώς κακή διάθεση, μέχρι διαταραχές άγχους και ψυχολογικά προβλήματα σε ακραίες περιπτώσεις.
Τα κοινωνικά δίκτυα βρίσκονται παντού στη ζωή μας. Μας βοηθούν, μας ενημερώνουν και είναι ένας υπέροχος και διαδραστικός χώρος με άπειρες δυνατότητες. Ωστόσο, πολλές φορές είναι καλό να θυμόμαστε να κρατάμε λίγο από τον προσωπικό μας χρόνο αυστηρά για εμάς, χωρίς διαλείμματα και παρεμβολές, χωρίς «κάτσε μωρέ να τσεκάρω λίγο τι ανέβασε η Μαρία στο Instagram».
Είναι καλό να φυλάμε λίγη από την ενέργειά μας για δραστηριότητες που αφορούν εμάς και τους ανθρώπους που αγαπάμε. Να παίρνουμε λίγη απόσταση από την «τελειότητα» της διαδικτυακής ζωής. Και να θυμόμαστε πως τα ομορφότερα πράγματα στην ζωή είναι εκείνα που μας κάνουν να αφήνουμε κάτω το τηλέφωνό μας!
Διαβάστε επίσης το άρθρο μας για το συγκλονιστικό ντοκιμαντέρ του Netflix, “The Social Dilemma“, σχετικά με τις αρνητικές επιπτώσεις της τεχνολογίας και των social media.