Γράφει η Μαίρη Κάντα
Σου πρότειναν μία μικρή εκδρομή σε έναν από τους Εθνικούς Δρυμούς της χώρας μας και δέχτηκες, μα δεν ξέρεις καν τι σημαίνει αυτό; Μη ανησυχείς, το ligoapoοla.gr είναι εδώ για να σου λύσει όποια απορία έχεις και να σου παρουσιάσει τους 10 Εθνικούς Δρυμούς που διαθέτει η Ελλάδα με συνολική έκταση 68.732 εκταρίων.
Τι είναι ο Εθνικός Δρυμός;
Αρχικά, Εθνικός Δρυμός είναι μία δασική έκταση που δεν έχει επηρεαστεί (ή έχει επηρεαστεί ελάχιστα) από ανθρώπινες ενέργειες. Σε αυτή, υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός από οικολογικά, γεωμορφολογικά, βιολογικά και αισθητικά στοιχεία, όπως λίμνες, ποτάμια, δάση, λιβάδια αλλά και μνημεία και αρχαιολογικά ευρήματα. Η Δασική Υπηρεσία είναι υπεύθυνη για να φυλάσσει τους Εθνικούς Δρυμούς.
Ο πρώτος Εθνικός Δρυμός δημιουργήθηκε στην Ελλάδα το 1938 στον Όλυμπο. Η ίδρυση των Δρυμών στοχεύει στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, στην δημιουργία χώρων αναψυχής για τους ανθρώπους και στην διατήρηση ζωντανών μουσείων φυσικής ιστορία προκειμένου να διεξάγονται διάφορες έρευνες.
ΝΟΜΟΣ ΑΤΤΙΚΗΣ:
Ο Εθνικός Δρυμός Πάρνηθας
Ο Εθνικός Δρυμός της Πάρνηθας ιδρύθηκε το 1961, αρκετά χρόνια μετά την ίδρυση των Δρυμών του Ολύμπου και του Παρνασσού. Η Abies Cephalonica (κεφαλληνιακή ελάτη) βρίσκεται στο μεγαλύτερο μέρος του Δρυμού και η περιφερειακή ζώνη του είναι καλυμμένη κυρίως από δάση της Pinus Halepensis). Τον Ιούλιο του 2007, εξαιτίας μίας τεράστιας πυρκαγιάς, εξαφανίστηκαν 4300 στρέμματα μακκίας, 21.800 ελατοδάσους και 10500 πευκοδάσους. Για να αποτραπεί κάτι παρόμοιο, εκδόθηκε προεδρικό διάταγμα για τον Εθνικό Δρυμό της Πάρνηθας όπου ορίστηκαν δέκα έξι ζώνες προστασίας.
Αξίζει να επισκεφτείς τον Εθνικό Δρυμό της Πάρνηθας για να αντικρύσεις κάποιο από τα 400 κόκκινα ελάφια που ζουν ελεύθερα στη περιοχή ή κάποιο από τα εκατό δέκα τρία είδη πουλιών, όπως κορυδαλλοί, δρυοκολάπτες, μπούφοι, τσαλαπετεινοί, πετροπέρδικες, γεράκια. Αν σου αρέσει η πεζοπορία, θα βρεις σημαντικά καταφύγια όπως είναι το ‘Φλαμπούρι’, το ‘Άρμα’ κλπ. Δες εδώ περισσότερες πληροφορίες.
Ο Εθνικός Δρυμός Σουνίου
Νότια της Αττικής, 50 χιλιόμετρα μακριά από την Αθήνα ιδρύθηκε την ίδια χρονιά (1974) και ο Εθνικός Δρυμός Σουνίου. Σε αυτόν, υπάρχουν λίγα ζώα, όπως σαύρες, φίδια, κουνάβια και πτηνά όπως κουκουβάγιες, τσαλαπετεινούς και γεράκια. Η χλωρίδα του αποτελείται από κυκλάμινα, ανεμώνες, παπαρούνες, δίανθος κλπ. Ο Δρυμός είναι ιδιαίτερα γνωστός για τα μεταλλεία που έχουν σωθεί από την ιστορική περιοχή καθώς και για τα 100 διαφορετικά είδη ορυκτών.
ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ:
Ο Εθνικός Δρυμός Παρνασσού
Βρίσκεται στα σύνορα του νομού Βοιωτίας με τον νομό Φωκίδας. Για να φτάσεις εκεί, θα χρειαστεί να περάσεις τους δρόμους που ενώνουν τον Επτάλοφο με την Αράχωβα και την Αμφίκλεια. Όταν τον επισκεφτείς, θα δεις να καλύπτεται το μεγαλύτερο τμήμα του από έλατα είδους Abies Cephalonica, από αγριοκορομηλιές, από κέδρους, από μαυρόπευκα κ.α. Στα υψηλότερα σημεία του Δρυμού θα συναντήσεις και πιο σπάνια είδη χλωρίδας όπως είναι ο lilium chaladonicum (κόκκινος κρίνος), η παιώνια (paeonia parnassica). Ακόμη, σε αυτόν τον Εθνικό Δρυμό υπάρχουν διάφορα ζώα, όπως σκίουροι, λαγοί, αλεπούδες, ασβοί, δρυοκολάπτες, γύπες, γεράκια, γυπαετοί, σταυραετοί κλπ.
Ο Εθνικός Δρυμός Οίτης
Στο νομό Φθιώτιδας, από το 1966 υπάρχει ο Εθνικός Δρυμός Οίτης. Όταν αποφασίσεις να βρεθείς σε αυτόν, θα συναντήσεις ποικιλία θάμνων στα χαμηλά σημεία του, όπως πουρνάρια, πικροδάφνες και στα πιο υψηλά σημεία έλατα. Υπάρχουν αρκετά σπάνια φυτά όπως Viola Poetica, Viola Aetolica κλπ. Στο ίδιο Δρυμό έχει καταγραφεί η ύπαρξη αλπικού τρίτωνα, ζαρκαδιών, ελαφιών, αλεπούδων, σκίουρων, ασβών, αλλά και φιδαετών, μπούφων, τσαλαπετεινών κλπ. Εάν θέλεις, μπορείς να επισκεφτείς και το μουσείο Φυσικής Ιστορίας που λειτουργεί στον Δρυμό ή να δεις την μονή του Οσίου Αγάθωνα κοντά στο χωριό Υπάτη.
ΘΕΣΣΑΛΙΑ:
Ο Εθνικός Δρυμός Ολύμπου
Ο Εθνικός Δρυμός του Ολύμπου βρίσκεται κοντά στο Λιτόχωρο Πιερίας και είναι λίγο μεγαλύτερος από τον Δρυμό του Παρνασσού καθώς η έκταση του είναι 40.000 στρέμματα. Κηρύχθηκε από την UNESCO το 1981 ως ‘Biosphere Reserve’ και τέσσερα χρόνια αργότερα, το 1985 κηρύχθηκε ιστορικός και αρχαιολογικός τόπος.
Η ομορφιά του θα γοητεύσει και τον πιο απαιτητικό επισκέπτη. Οι βαθιές χαράδρες, οι απόκρημνες κορυφές, είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά του που προσφέρουν κύρος και επιβλητικότητα. Εάν τον επισκεφτείς είναι αρκετά πιθανόν να δεις κάποιο από τα 32 είδη θηλαστικών ή κάποιο από τα 136 είδη πουλιών που υπάρχουν εκεί. Πιο συγκεκριμένα, στον Δρυμό του Ολύμπου έχουν καταγραφεί αγριόγιδα, λύκοι, κουνάβια, σκαντζόχοιροι, σκίουροι, ζαρκάδια, λαγοί, χρυσαετοί, μαυροπετρίτες, αλλά και πλήθος πεταλούδων, ερπετών και αμφίβιων στις λίμνες.
Επιπλέον, ο συγκεκριμένος Δρυμός αποτελεί μία από τις πλουσιότερες περιοχές της Ελλάδος σε χλωρίδα, καθώς εκεί υπάρχουν σχεδόν 1.700 είδη και υποείδη της. Από τα πιο σημαντικά είδη θάμνων και δέντρων που θα αντικρύσεις είναι η κοκορεβιθιά, η ελάτη, η οξυά, η δρυς, το σφενδάμι, η κουτσουπιά και ο μελιός.
Η είσοδος επιτρέπεται μόνο μέχρι τη δύση του ηλίου ενώ απαγορεύεται η είσοδος σε παιδιά κάτω των 14 χρόνων αν δεν συνοδεύονται από κάποιον ενήλικα. Επιπλέον, θυμήσου πως απαγορεύεται η κοπή δέντρων, η συλλογή θάμνων, σπόρων ή φυτών, το άναμμα φωτιάς καθώς και η πρόκληση οποιαδήποτε ζημιάς σε γεωλογικούς σχηματισμούς.
ΝΗΣΙΑ ΙΟΝΙΟΥ ΠΕΛΑΓΟΥΣ:
Ο Εθνικός Δρυμός Αίνου
Ο Εθνικός Δρυμός Αίνου, ιδρύθηκε το 1962, βρίσκεται στην Κεφαλονιά και είναι ο μικρότερος Δρυμός της Ελλάδος με έκταση 28.620 στρέμματα. Στόχος της ίδρυσής του είναι να προστατευτεί το δάσος της κεφαλληνιακής ελάτης καθώς είναι ένα ενδημικό είδος της χώρας μας. Όταν η συγκεκριμένη περιοχή κηρύχθηκε ως ‘Εθνικός Δρυμός’, ταυτόχρονα ορίσθηκε και ως ‘καταφύγιο άγριας ζωής’. Στον Εθνικό Δρυμό Αίνου έχουν καταγραφεί σχεδόν 450 είδη χλωρίδας και πάνω από 100 είδη πτηνών. Τα πιο σημαντικά πτηνά που βρίσκονται σε αυτόν τον δρυμό είναι ο φιδαετός, ο σφηκιάρης, η πετροπέρδικα.
Επίσης, εκεί θα συναντήσεις κουκουβάγιες, γερακίνες, κίσσες, τσαλαπετεινούς. Από είδη θηλαστικών έχουν καταγραφεί σκαντζόχοιροι, νυχτερίδες, λαγούς, πετροκούναβα κλπ. ενώ δεν υπάρχουν αμφίβια. Ο Ασπάλακας είναι ένα εντομοφάγο θηλαστικό που ζει και σχηματίζει κάτω από τη γη στοές και είναι χαρακτηριστικό του Δρυμού της Κεφαλονιάς. Στον ίδιο Δρυμό θα συναντήσεις και μία μικρή ομάδα νάνων αλόγων, τα Equus caballus κοντά στο μοναστήρι της Ζωοδόχου Πηγής, νοτιοανατολικά του όρους Αίνος. Δεν έχουν καταγραφεί στον Δρυμό άλλα μεγαλόσωμα θηλαστικά.
ΚΡΗΤΗ:
Ο Εθνικός Δρυμός Σαμαριάς
Την ίδια χρονιά που ιδρύθηκε ο Δρυμός στη Κεφαλονιά, ιδρύθηκε και αυτός ο Δρυμός στα Λευκά Όρη της Κρήτης. Συνολικά εκτείνεται σε 51.000 στρέμματα. Στη περιοχή έχουν καταγραφεί περισσότερα από 450 είδη χλωρίδας όπως ελίχρυσο, δίκταμος, τουλίπες, ορνοβρυχίς κ.α. Στον ίδιο Δρυμό υπάρχουν σε αφθονία είδη ζώων με τα περισσότερα από αυτά να είναι πολύ σπάνια, όπως το κρι-κρι. Άλλα σπάνια είδη ζώων είναι η ζουρίδα (κρητικό κουνάβι), ο κρητικός αγκαθοποντικός και ασβός, ο αγριόγατος της Κρήτης κλπ.
Βόρεια του Δρυμού υπάρχει το μουσείο Φυσικής Ιστορίας καθώς και το Κέντρο Πληροφόρησης των Επισκεπτών. Αν επιθυμείς να κατέβεις το φαράγγι που είναι το μεγαλύτερο της Ευρώπης, θα περπατήσεις περίπου έξι ώρες. Όταν φτάσεις στο κέντρο του φαραγγιού θα δεις το χωριό της Σαμαριάς που πρέπει έχει εγκαταλειφθεί αλλά είναι ο ιδανικός χώρος για να ξεκουραστείς.
ΒΟΡΕΙΑ ΕΛΛΑΔΑ- ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ:
Ο Εθνικός Δρυμός Πίνδου
Αν βρίσκεσαι κοντά στα Ιωάννινα ή στα Γρεβενά, καλό είναι να επισκεφτείς τον Εθνικό Δρυμό Πίνδου καθώς είναι ο σπουδαιότερος της Ελλάδος. Σε αυτή την περιοχή φυτρώνουν πολλά δάση με οξιές, ρόμπολα και μαυρόπευκα και λιγότερα από δρύες, κοκκινόπευκα, σορβιές και σφενδάμια. Κοντά στα ποτάμια φυτρώνουν πλατάνια, ιτιές και άλλα πιο σπάνια είδη. Είναι σημαντικός βιότοπος της αρκούδας. Εκτός από αυτή, ο επισκέπτης μπορεί να συναντήσει λύκους, ζαρκάδια, σκίουρους, διάφορα είδη βατράχων, νερόφιδα, τρανόσαυρες, χερσοχελώνες κλπ. Έχουν καταγραφεί πολλά σπάνια αρπακτικά είδη πτηνών, όπως βασιλαετός, χρυσογέρακας κλπ.
Ο Εθνικός Δρυμός Βίκου-Αώου
Στο νομό Ιωαννίνων και βόρεια της πόλης ιδρύθηκε το 1973 ο Εθνικός Δρυμός Βίκου-Αώου. Η βλάστηση της περιοχής είναι πολύ πλούσια καθώς υπάρχουν σχεδόν 50 είδη δέντρων. Εκτός από την χλωρίδα, ιδιαίτερα εντυπωσιακή είναι και η πανίδα καθώς σε αυτόν τον Δρυμό ζουν 110 είδη πτηνών, 7 διαφορετικά είδη ψαριών, 19 είδη ερπετών και αμφίβιων καθώς και λίγες αρκούδες, ζαρκάδια, αγριόγιδα. Αξίζει να επισκεφτείς την περιοχή για να θαυμάσεις το φαράγγι του Βίκου, την χαράδρα του ποταμού Αώου και τον ποταμό Βοϊδομάτη.
Ο Εθνικός Δρυμός Πρεσπών
Στο νομό Φλώρινας βρίσκεται από το 1974 ο Εθνικός Δρυμός Πρεσπών. Το κυριότερο του στοιχείο είναι το υδάτινο, κάτι που τον καθιστά μοναδικό σε όλη την χώρα. Οροθετείται από τα βουνά Τρικλάριο και Βαρνούς και σε αυτόν βρίσκονται οι λίμνες Μεγάλη και Μικτή Πρέσπα. Εκεί, ο επισκέπτης θα εντυπωσιαστεί από την ομορφιά των νούφαρων, των καλαμιών, των σπάνιων ορχιδεών, νάρκισσων που θα συναντήσει. Είναι ένας από τους σημαντικότερους σε παγκόσμιο επίπεδο υγροβιότοπος καθώς υπάρχουν πολλοί πληθυσμοί αναπαραγόμενων υδρόβιων πτηνών όπως ερωδιοί, πλαταλέες κ.α.
Είναι ο μόνος τόπος στην Ελλάδα όπου βρίσκονται αργυροπελεκάνοι και ροδοπελεκάνοι. Στην ίδια περιοχή φιλοξενούνται πολλά είδη πάπιας, ψαριών, εντόμων, αμφίβιων και θηλαστικά. Αν θέλεις να μείνεις κοντά στον Δρυμό, υπάρχουν ενοικιαζόμενα δωμάτια σε κοντινά χωριά, όπως είναι η Πύλη, η Μικρολίμνη.