Γράφει η Ζωή Τσουκαλά
Ο ύπνος παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη σωματική και ψυχική μας υγεία. Έχει σχέση με διάφορα θέματα υγείας και αποτελεί βασικό θεμέλιο για έναν υγιή οργανισμό. Είναι σίγουρα μία ευχάριστη και χαλαρωτική διαδικασία και καμιά φορά δε συνειδητοποιούμε πως είναι από τις πιο σημαντικά πράγματα τόσο για την ψυχική όσο και για τη σωματική μας ευημερία. Χρόνια ερευνών έχουν δείξει πως η έλλειψη ύπνου συνδέεται άμεσα με σημαντικά προβλήματα της υγείας μας. Ας δούμε, λοιπόν, ποια είναι αυτά:
-
Alzheimer
Σε μια μελέτη του 2013 που διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο John’s Hopkins (JHU), οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι κακές συνήθειες ύπνου μπορούν να αποτελέσουν αιτία πρόκλησης της νόσου (ALS). Επίσης, η ίδια μελέτη έδειξε πως η έλλειψη ύπνου μπορεί και να επισπεύσει την εξέλιξη της νόσου.
-
Καρκίνος του προστάτη
Σε μία μελέτη που έγινε σε 2.425 Ισλανδούς άνδρες ηλικίας 67 έως 96 ετών, οι ερευνητές ανακάλυψαν πως οι άνδρες με προβλήματα ύπνου είχαν 60% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο του προστάτη. Η συσχέτιση μεταξύ καρκίνου και στέρησης ύπνου αποδίδεται από τους επιστήμονες σε χαμηλά επίπεδα μελατονίνης. Η μελατονίνη είναι μία σημαντική χημική ουσία για την καταστολή της ανάπτυξης όγκων. Όταν αυτή η χημική ουσία είναι πολύ χαμηλή – όπως συμβαίνει στα άτομα που στερούνται ύπνο – καθίσταται δυνατή η επιτάχυνση των καρκινικών αναπτύξεων.
-
Καρδιαγγειακή νόσος
Ο κακός ύπνος έχει αρνητικές επιπτώσεις και στην υγεία της καρδιάς. Συνδέεται στενά με διάφορα καρδιαγγειακά νοσήματα εδώ και χρόνια. Ωστόσο, μόλις πρόσφατα οι επιστήμονες ανακάλυψαν με μια μελέτη 14 ετών σε 657 Ρώσους άνδρες, πως τα δύο τρίτα αυτών που εμφάνισαν καρδιακή προσβολή είχαν επίσης διαταραχές στον ύπνο τους.
-
Παχυσαρκία και διαβήτης
Οι κακές συνήθειες ύπνου είναι αποδεδειγμένα συνδεδεμένες με προβλήματα παχυσαρκίας και διαβήτη. Όταν ο άνθρωπος κοιμάται λίγο, επιδεινώνεται η συσσώρευση των επιπέδων λιπαρών οξέων στο αίμα, γεγονός που μπορεί να αλλάξει αρνητικά τον τρόπο με τον οποίο το σώμα ρυθμίζει το σάκχαρο στο αίμα.
-
Τάσεις αυτοκτονίας / Κατάθλιψη
Σε μια μελέτη του 2014 που πραγματοποιήθηκε στη Σχολή Ιατρικής του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ, οι ερευνητές βρήκαν συσχέτιση μεταξύ έλλειψης ύπνου και περιστατικών αυτοκτονίας. Κατά τη διάρκεια της δεκαετούς μελέτης, 20 από τους 420 συμμετέχοντας που αυτοκτόνησαν είχαν αναφέρει ότι υπέφεραν από κακό ύπνο. Τελικά, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα άτομα που υποφέρουν από έλλειψη ύπνου είναι 1,4 φορές πιο πιθανό να τερματίσουν τη ζωή τους.
-
Διαταραχή του κεντρικού νευρικού συστήματος
Κατά τη διάρκεια του ύπνου, σχηματίζονται οδοί μεταξύ των νευρικών κυττάρων (νευρώνες) στον εγκέφαλο μας που μας βοηθούν να θυμόμαστε νέες πληροφορίες που έχουμε μάθει. Η έλλειψη ύπνου αφήνει τον εγκέφαλό μας εξαντλημένο και του δημιουργεί δυσκολία στην εκτέλεση των καθηκόντων του. Επιπλέον, μπορεί να καθίσταται δύσκολη η συγκέντρωση και η εκμάθηση νέων πληροφοριών. Καθυστερούν τα σήματα που στέλνει το σώμα μας, μειώνοντας τον συντονισμό μας και αυξάνοντας τον κίνδυνο για ατυχήματα.
-
Προβλήματα στο αναπνευστικό σύστημα
Όταν ξυπνάμε κατά τη διάρκεια της νύχτας συχνά, προκαλείται σημαντική έλλειψη ύπνου, γεγονός που μας κάνει πιο ευάλωτους σε αναπνευστικές λοιμώξεις όπως το κοινό κρυολόγημα και η γρίπη. Η στέρηση ύπνου μπορεί, επίσης, να επιδεινώσει τις υπάρχουσες αναπνευστικές ασθένειες, όπως η χρόνια πνευμονοπάθεια.
-
Προβλήματα στο ενδοκρινικό σύστημα
Η παραγωγή ορμονών εξαρτάται από τον ύπνο μας. Για την παραγωγή τεστοστερόνης χρειάζονται τουλάχιστον 3 ώρες αδιάλειπτου ύπνου. Επίσης, η αφύπνιση κατά τη διάρκεια της νύχτας μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στην παραγωγή ορμονών. Η διακοπή μπορεί να επηρεάσει την παραγωγή της ορμόνης της ανάπτυξης, κυρίως σε παιδιά και εφήβους. Αυτή η ορμόνη βοηθά το σώμα να χτίσει μυϊκή μάζα και να επιδιορθώσει τα κύτταρα και τους ιστούς του, εκτός από άλλες λειτουργίες ανάπτυξης.
Ακολουθούν μερικές συμβουλές για ποιοτικό ύπνο:
# 1 Φτιάξτε και διατηρήστε ένα πρόγραμμα ύπνου. Προσπαθήστε να κοιμάστε και να ξυπνάτε την ίδια ώρα κάθε μέρα. Αν είναι εφικτό κάντε μια προσπάθεια να γίνει αυτό και τα σαββατοκύριακα.
# 2 Βρείτε κάτι που σας χαλαρώνει να κάνετε πριν κοιμηθείτε στο κρεβάτι. Προσπαθήστε να εξασκηθείτε σε μια ρουτίνα δραστηριότητας (π.χ. ανάγνωση, διαλογισμός) ως συνήθεια κάθε βράδυ πριν κοιμηθείτε.
# 3 Καθημερινή άσκηση . Η άσκηση είναι απαραίτητη δραστηριότητα για τη βελτίωση του ύπνου. Όσο περισσότερο κουραζόμαστε ποιοτικά στην ημέρα μας τόσο πιο καλό ύπνο κάνουμε το βράδυ.
# 4 Περιποιηθείτε το χώρο σας . Ένας καθαρός χώρος, στη σωστή θερμοκρασία και με ωραία αισθητική δημιουργεί μια διάθεση χαλάρωσης. Έτσι, αυτό μας βοηθάει στο να ηρεμούμε και να κοιμόμαστε περισσότερο και καλύτερα.
# 5 Αποφύγετε τα λιπαρά και μεγάλα γεύματα πριν από τον ύπνο . Όταν το στομάχι μας είναι γεμάτο και ο οργανισμός μας προσπαθεί να καταφέρει την πέψη, είναι δύσκολο έως ακατόρθωτο να μπορέσουμε να χαλαρώσουμε και να κοιμηθούμε.
# 6 Αποφυγή χρήσης ηλεκτρονικών συσκευών πριν κοιμηθείτε. Το να χαζεύετε το κινητό σας στο κρεβάτι με κλειστά τα φώτα πριν κοιμηθείτε είναι μια βλαβερή συνήθεια που εμποδίζει την παραγωγή μελατονίνης, απαραίτητης ουσίας για τη ρύθμιση πολλών λειτουργιών που βοηθάει στο να σας παίρνει ομαλά ο ύπνος.
Ο ύπνος λοιπόν είναι πολύ σημαντικός για την υγεία μας. Άλλωστε όπως έλεγαν και οι παλιοί «θρέφει τα παιδιά». Το άρθρο αυτό ήρθε η ώρα να τελειώσει για να…πάμε γρήγορα για ύπνο!