Γράφει η Μαρία Σκαμπαρδώνη
Ο ύπνος είναι μία από τις βασικές ανάγκες του ανθρώπου, απαραίτητη για τη διατήρηση της ανθρώπινης ζωής. Μαζί με τη βρώση και το νερό, ο ύπνος είναι ανάγκη βιολογική η οποία δεν μπορεί να αποστερηθεί από τον οργανισμό, διότι αυτό θα έχει βλαπτικές συνέπειες και μπορεί να οδηγήσει ακόμα και στο θάνατο.
Ο ύπνος είναι μία μαγική διαδικασία που ενώ σε αδρανοποιεί, παράλληλα σε καθιστά πιο ικανό σε δράση και καλή επίδοση στην καθημερινότητα από ποτέ. Όταν ο άνθρωπος βρίσκεται σε κατάσταση ύπνου, δεν αντιδρά στα εξωτερικά ερεθίσματα του εξωτερικού περιβάλλοντος και δεν είναι σωματικά και πνευματικά δραστήριος.
Πόσες ώρες ύπνο χρειαζόμαστε;
Ο κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και έχει τις δικές του ανάγκες. Η ανάγκη του ύπνου διαφοροποιείται ανάλογα και με την ηλικία του εκάστοτε ατόμου. Διαφορετικές ώρες ύπνου χρειάζεται ένα βρέφος το οποίο έχει ανάγκη να κοιμάται τις περισσότερες ώρες της ημέρας και διαφορετικές ένας ενήλικας. Ο μέσος ενήλικας χρειάζεται περίπου 7-8 ώρες ύπνου κάθε βράδυ.
Ο ύπνος περνάει από πολλά και διαφορετικά στάδια, με το στάδιο REM να θεωρείται το σημαντικότερο και να είναι εκείνο στο οποίο ο εγκέφαλος ξεκινάει να παράγει όνειρα.
Ο ύπνος ως σημαντική και πανανθρώπινη ανάγκη και λειτουργία, υπήρξε το αντικείμενο μελέτης της Ψυχανάλυσης και Ψυχιατρικής. Ο Φρόυντ θεωρούσε πως ο ύπνος εκτός από τη σωματική αναγέννηση και την αποβολή των περιττών πληροφοριών και τοξίνων από τον εγκέφαλο, μέσω των ονείρων εισάγει τον άνθρωπο στις επιθυμίες που έχει απωθήσει στο υποσυνείδητο του.
Για παράδειγμα, κάποιος που ποθεί ένα πρόσωπο που για τον οποιονδήποτε λόγο δεν μπορεί να έχει, μέσω της διαδικασίας του ύπνου και των ονείρων δεν τρελαίνεται. Για τον Φρόυντ τα όνειρά μας δεν αφορούν ποτέ ασήμαντα πράγματα, ξεκλειδώνουν αυτό που πραγματικά είμαστε και αναγκαζόμαστε να κρύβουμε εξαιτίας των κοινωνικών συμβάσεων.
Ο ύπνος είναι ανάγκη
Ο ύπνος είναι ανάγκη, όχι πολυτέλεια. Και είναι γεγονός ότι η σύγχρονη κουραστική και απαιτητική κοινωνία του σήμερα, εξωθεί τους ανθρώπους στην ανάγκη να παράγουν διαρκώς και να αισθάνονται ενοχικά αν χαλαρώνουν και παραμένουν αδρανείς.
Αν ένας άνθρωπος δεν ξεκουραστεί επαρκώς, την επόμενη ημέρα αισθάνεται εκνευρισμό και αδιαθεσία. Αν ένας άνθρωπος δεν κοιμηθεί καθόλου για δύο ημέρες, δεν μπορεί να συγκεντρωθεί και να έχει μία αποδοτική ημέρα. Αν ένας άνθρωπος δεν κοιμηθεί για εξήντα ημέρες (αν και αυτό είναι φύση αδύνατο), τότε είναι δημόσιος κίνδυνος και εμφανίζει παραισθήσεις.
Ο άνθρωπος αναγκάζεται να κοιμάται, ακόμα και χωρίς τη θέλησή του. Περνάμε σχεδόν το 1/3 της ζωής μας σε κατάσταση ύπνου. Από αυτό μπορούμε να συμπεράνουμε την αναγκαιότητα να δίνουμε σημασία στο πώς κοιμόμαστε κατά τη διάρκεια της νύχτας, διότι αυτό θα ορίσει το πόσο ποιοτικό και αποδοτική θα είναι και η ημέρα μας.
Πώς μπορώ να εξασφαλίσω έναν ξεκούραστο ύπνο;
Είναι ερώτημα των περισσότερων ανθρώπων το πώς θα καταφέρουν να κοιμηθούν και ο ύπνος να είναι ξεκούραστος και ήρεμος. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι στη σύγχρονη εποχή παραπονούνται πως δεν κοιμούνται με τρόπο που θα του επέτρεπε να λειτουργήσουν αποδοτικά και ομαλά στη διάρκεια της ημέρας.
Ας δούμε μερικές βασικές κινήσεις που μπορούμε να κάνουμε.
-
Απομάκρυνε όλες τις ηλεκτρονικές συσκευές από δίπλα σου τουλάχιστον μία ώρα πριν πέσεις για ύπνο (κινητό τηλέφωνο, υπολογιστή). Όχι μόνο διότι παράγουν ακτινοβολία, αλλά και γιατί θα έχεις πάντοτε το άγχος να ‘’ρίξεις μία τελευταία ματιά’’.
-
Κάνε λίγη γυμναστική ή ένα χλιαρό μπάνιο. Με τη γυμναστική μπορεί να αισθανθείς κούραση και να κοιμηθείς γρηγορότερα, ενώ με το χλιαρό νερό μπορείς να χαλαρώσεις και να κοιμηθείς πριν το καταλάβεις.
-
Μην καταναλώνεις φαγητό πριν κοιμηθείς. Όχι μόνο διότι το στομάχι βαραίνει, αλλά και γιατί αυτό θα γίνει περιττό βάρος.
-
Μην πιέζεις τον ύπνο να έρθει αν δεν μπορείς να κοιμηθείς. Είναι καλύτερο να σηκωθείς και να διαβάσεις ή να ασχοληθείς με κάτι άλλο, διότι ο εγκέφαλος συνηθίζει και η δυσκολίας έλευσης του ύπνου θα γίνει μόνιμο πρόβλημα.
-
Να κοιμάσαι σε μέρος που είναι σκοτεινό ή τουλάχιστον με ελαφρύ φωτισμό.
-
Να προσέχεις το μαξιλάρι στο οποίο κοιμάσαι. Να επιλέξεις ένα μαξιλάρι μαλακό που δεν πιέζει την περιοχή του αυχένα.
-
Μην αφήνεις αγχώδεις και σκόρπιες σκέψεις να χαλάνε την ποιότητα του ύπνου σου. Ό,τι και αν σου συμβαίνει, θα το αντιμετωπίσεις την επόμενη ημέρα με καθαρό μυαλό που θα σου χαρίσει ένας ήρεμος και αδιασάλευτος ύπνος. Αν η δυσκολία έλευσης του ύπνου είναι μόνιμο πρόβλημα, πρέπει να επισκεφτείς έναν ειδικό.
-
Να κοιμάσαι κουλουριασμένος στη στάση του εμβρύου, αυτή η στάση μπορεί να χαλαρώσει το σώμα αρκετά και δεν το καταπονεί.
-
Να φοράς ανάλαφρα και ξεκούραστα ρούχα τα οποία δεν πιέζουν το σώμα.
Ο ύπνος είναι βασική ανθρώπινη ανάγκη και δεν πρέπει ποτέ να υποτιμάται η έλλειψη ποιότητάς του. Ο σωστός ύπνος συμβάλλει στη διατήρηση της καλής υγείας, ο ύπνος είναι φίλος, δάσκαλος και γιατρός. Μην αμελείς να κοιμάσαι καλά!